Wprowadzenie
Kiedy autor thrillerów sensacyjnych, Marian Nocoń, otrzymał propozycję adaptacji swojej książki „Artefakt umysłu” do formy questu literackiego, nie spodziewał się, jak bardzo ta decyzja wpłynie na jego pracę i twórczość. Questy literackie, to interaktywne łamigłówki i zadania, w których uczestnicy rozwiązują je w poszukiwaniu miejsca ukrycia ważnego artefaktu gry.
Propozycja adaptacji literackiej do gier
Wszystko zaczęło się od spotkania z przedstawicielami Fundacji ACONSS zajmującą się wydarzeniami i projektami kulturalnymi. Już kilka lat temu nawiązał z nimi współpracę przy innym projekcie terenowej gry literackiej w Baranowie Sandomierskim na kanwie swej książki „Niezabliźniona nić”, która zbiera bardzo dobre opinie.
Tym razem poprzeczka została podniesiona znacznie wyżej. Zarząd Fundacji postawił bowiem kilka nowych celów jakie miała tym razem spełniać adaptacja literacka. Poza literackim przesłaniem ciekawie angażującym uczestników, powinna być bogatsza funkcjonalnie od dotychczasowych rozwiązań i zachęcić ludzi do sięgnięcia po książki.
Nocoń zaproponował kanwę literacką zasadzającą się tym razem w Krakowie, do którego ma do dzisiaj sentymentalne odniesienia. Do rozmów zaproszono też innych pisarzy i pisarki opisujących w swych książkach akcję w Krakowie. Jednak wybór padł na Mariana Noconia, gdyż zaproponował spójną wizję wraz z kilkoma innowacyjnymi rozwiązaniami.
Pomysł nawiązywał do istoty turystyki literackiej oraz jednej z jej formuły “Tropami bohatera” odnoszącej się do podróży inspirowanych literaturą, gdzie turyści i mieszkańcy odwiedzają miejsca związane z fabułą książki.
W ten sposób narodził się projekt kulturalny pod nazwą „Kraków oczami bohatera”.
Proces Tworzenia
Adaptacja książki do formy questu literackiego okazała się niemałym wyzwaniem. Autor „Artefaktu umysłu” – Marian Nocoń musiał się ponownie zmierzyć z dostosowaniem wybranego fragmentu swej powieści do wymogów merytorycznych i reguł gry terenowej a na dodatek nadać questom charakter literacki.
Cenne okazało się tu zdobyte doświadczenie w innym projekcie pt. Zamek oczyma bohatera”, którego fragment książki Autora pt. „Niezabliźniona nić” został przeniesiony na trasę Zespołu Parkowo-Zamkowego w Baranowie Sandomierskim, gdzie dziś stanowi atrakcję dla turystów i gości Zamku.
Doświadczenie to i pochlebne oceny uczestników tamtej gry literackiej, zainspirowały Mariana Noconia do kilku innowacyjnych pomysłów przy nowym projekcie pn. „Kraków oczyma bohatera”.
Autor wpierw spotkał się ze zleceniodawcą tj. Fundacją ACONSS, a zaraz potem z zespołem scenarzystów i programistów, aby omówić nie tylko przekształcenie liniowej fabuły w interaktywną przygodę, ale przede wszystkim możliwości i ograniczenia zastosowania nowych rozwiązań multimedialnych w mobilnych aplikacjach gier. Każda nowa funkcjonalność, nie mająca prawdopodobnie miejsca w innych rozwiązaniach krajowych, wymagała wstępnej weryfikacji, gdyż wiązała się dużym nakładem prac przy opracowywaniu scen. Głównie chodziło tu o ścieżkę audio. Autor musiał również zadbać o to, aby zachować napięcie i dynamikę charakterystyczne dla jego sensacyjnych powieści. Wprowadził też inne rozwiązania multimedialne, z których część będzie zastosowana nieco później. Dla Noconia, który jest mistrzem zaskakujących zwrotów akcji i skomplikowanych intryg, była to okazja do przeniesienia swojej twórczości na zupełnie nowy poziom.
Nie spodziewał się jednak, że będzie musiał też stworzyć wersję fragmentu powieści, w której czytelnicy mogliby podążać za głównym bohaterem – Victorem Mossem i w sposób narracyjny, multimedialny, przebywać jego drogę zgodnie z akcją thrillera sensacyjnego „Artefakt umysłu”. A skoro literacka akcja toczy się w thrillerze sensacyjnym, to stało się konieczne wzbogacenie gry nie tylko o elementy śledztwa i rozwiązywania zagadek, jak ma to miejsce w przypadku kryminałów, ale też trzeba było ją wzbogacić emocjami.
Zastosowane formy
Marian Nocoń pisze powieści i m. in. uprawia górską turystykę. Te dwie pasje zainspirowały go do sformułowania ram adaptacyjnych w oparciu o formę turystyki kulturowej. Jednym z jej celów jest odwiedzanie miejsc związanych z literaturą i opisanych w książkach.
Jej rodzaj jako turystyka literacka ułatwia głębiej zrozumieć dzieła literackie i ich twórców, a także osobiście doświadczać miejsc, które zainspirowały autora.
Autor wybrał jeden z aspektów turystyki literackiej, jakim jest zwiedzanie miejsc związanych z literaturą: Obejmuje on zarówno rzeczywiste miejsca, jak i te fikcyjne. Z kolei podążanie trasami, które przemierzał bohater książki „Artefakt umysłu” w Krakowie, wymienione cele i aspekty oraz pozwala na lepsze zrozumienie fabuły i kontekstu książki.
Nocoń zdecydował się zastosować rozwiązania gry w formie questu literackiego. To interaktywna forma turystyki literackiej, która łączy elementy grywalizacji z odkrywaniem literackich i kulturowych aspektów Starego Miasta. Questy literackie są zazwyczaj oparte na fabule książek i prowadzą uczestników przez różne miejsca związane z historią i bohaterami literackimi, gdzie jego elementami są:
– grywalizacja wprowadzająca zadania, zagadki i wyzwania, które uczestnicy muszą rozwiązać podczas zwiedzania, co dobrze nawiązuje do gatunku i fabuły literackiej będącej kanwą gry;
– interaktywność, w której uczestnicy aktywnie biorą udział w odkrywaniu miejsc i historii, co zwiększa ich zaangażowanie i zainteresowanie;
– zastosowana koncepcja: Podróży bohatera” sprzyja przeżywaniu przygód podobnych do tych, które przeżywa bohater literacki – Victor Moss. Uczestnicy tych questów literackich mogą poczuć się jak bohaterowie książek, odkrywając nowe miejsca i rozwiązując zagadki oraz wykonując zadania.
Kierując się przy tym grywalizacją w kulturze, Nocoń opracował w swym autorskich rozwiązaniach mechanizmy znane z gier (takich jak rozwiązanie hasła, poziomy, nagrody i udział w ogólnokrajowym rankingu questowym na dedykowanej platformy questowej. W kontekście turystyki literackiej, zastosował zadania i wyzwania oraz interaktywne mapy i aplikacje mobilne na smartfony.
Podsumowanie.
Autor połączył ze sobą formę atrakcyjnej turystyki literackiej i questów literackich jako fascynującej formy odkrywania literatury i kultury w indywidualnym trybie doznań i nietuzinowych scenariuszy. Związał elementy edukacyjne z rozrywką, angażując uczestników w aktywne zwiedzanie i odkrywanie miejsc związanych z literaturą, kulturą i historią zarazem, co jest trudnym zadaniem. Ale dzięki temu uczestnictwo w tych obu questach literackich staje się jeszcze bardziej atrakcyjne i angażujące. Także dla tych, którzy dotąd nie preferowali czytelnictwa, czy też poznawania historii Krakowa. Tej ostatnie zwłaszcza w zorganizowanej, zbiorowej formie i informacjach dostępnych w internecie.
Inauguracja uruchomienia innowacyjnych questów pt. „Rozpoznanie” i „Dociekanie” projektu Fundacji ACONSS pn. „Kraków oczyma bohatera” została zaplanowana na 17 listopada 2024 roku w Krakowie. Od tego momentu można będzie zagrać w nie z drukowaną instrukcją lub cyfrową po zarejestrowaniu się na platformę Questy z otwartą głową, chęcią do niecodziennych doświadczeń oraz z naładowanym do pełna smartfonem w ręku.
Jest to okazja do sprawdzenia siebie i Autora, jak poradzić sobie z taką adaptacją i rozwiązaniami na polu literacka fikcja i historyczna wręcz rzeczywistość obecnego Krakowa.